Veiligheid uitgemolken?

Nee, we hebben het niet over de agrarische sector. Alhoewel ook daar veiligheid een belangrijk onderwerp is. Ik wil kort met u stilstaan bij de vraag waar uw organisatie staat met betrekking tot de zorg voor veiligheid. Welke organisatie dan ook, ongevallen gebeuren iedere dag en ook overal.

We proberen alles af te regelen met technische en organisatorische maatregelen, zoals veiligheidsvoorzieningen op machines, gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, waarschuwingspictogrammen en afbakening van looppaden met gekleurde lijnen, maar toch gebeuren er dagelijks ongevallen, met als gevolg persoonlijk leed, discontinuïteit van bedrijfsvoering, verzuim, onnodige kosten en soms ook nog reputatieschade. Allemaal gevolgen die niemand wil. Waarom lukt het ons niet om werkplekken voldoende veilig te krijgen? Nemen we al die negatieve gevolgen dan voor lief? Naar mijn overtuiging draait alles om cultuur, bewustzijn en gedrag.

We kunnen de cultuur rondom veiligheid (lees: arbozorg) in groeifases indelen (model van Parker). De laagste fase betreft de zogenaamde ‘pathologische’ fase: ‘Ik maak me niet zo druk om veiligheid. Het gaat toch eigenlijk altijd goed?’. Gelukkig zijn er steeds minder bedrijven die in deze fase blijven hangen. Er wordt al snel opgestoomd naar de ‘reactieve’ fase waarin veiligheid als belangrijk wordt ervaren, maar pas echt bewust maatregelen worden genomen als er iets verkeerd gaat. Ook de daaropvolgende groeifase – aangemerkt als ‘berekenend’ – zie ik vaak herkenbaar terug in organisaties die ik bezoek, ook bedrijven die voor veiligheid zijn gecertificeerd, maar certificatie vooral als commercieel instrument willen inzetten.

De één na hoogste fase is de proactieve fase, waarin bij voortduring gewerkt wordt aan het oplossen van actief gevonden knelpunten. Aan de top staan de vooruitstrevende organisaties, waarin veiligheid centraal staat en volledig geïntegreerd is in het dagelijks werk. Het bewerkstelligen van zo’n cultuur lijkt eenvoudig, maar is een moeilijk – soms moeizaam – en langdurig traject.

Mijn vraag en oproep is: in welke fase verkeert uw organisatie nu werkelijk? Wees eerlijk, veelal kan en moet er nog veel gebeuren. Om cultuur te veranderen en mensen bewust te laten zijn van het veilig werken vergt veel. Voortdurende aandacht op de werkvloer, het goede voorbeeld door het management, elkaar durven aanspreken, fouten kunnen erkennen. Maar, aan de andere kant ook mensen ‘afrekenen’ op bewust onveilig gedrag.

Ik nodig u uit om dit op te pakken en wens u succes!

Remco Kruit
Business Development Manager Systems
TÜV Rheinland Nederland B.V.