Chemie en circulariteit
Met zijn allen staan we voor een enorme opgave, de energietransitie. Het voeden van al onze processen staat nu al zwaar onder druk, tel daarbij op het stijgend aantal inwoners op onze mooie aardbol (naar verwachting 11 miljard aan het einde van deze eeuw) en je snapt dat dit probleem alleen maar groter wordt. Zowel het energieverbruik als het verwerken van grondstoffen leiden tot broeikasgasemissies, waarvan we de uitstoot juist willen zien afnemen.
De hoeveelheid grondstoffen is natuurlijk niet onuitputtelijk. Eindproducten moeten niet langer van primaire grondstoffen gemaakt worden, maar van grondstoffen die hernieuwbaar of circulair zijn. Een essentiële rol is hierbij weggelegd voor de chemische industrie. Vaak wordt deze industrie vooral gezien als één van de grote boosdoeners als gevolg van hun enorme energieverbruik en daarnaast dragen zij natuurlijk relatief veel bij aan allerlei emissies. Echter, de energietransitie kan niet volbracht worden zonder de chemische industrie.
Om de energietransitie goed te volbrengen zal er in ieder geval gewerkt moeten worden aan circulariteit. We hebben hiervoor nieuwe grondstoffen nodig, maar die staan niet onbeperkt tot onze beschikking. Idealiter worden alle toekomstige materialen uit hernieuwbare grondstoffen ontwikkeld, maar dit is natuurlijk geen sinecure. Opvallend is dat de mogelijke besparing van CO2 van deze zogenaamde materialentransitie mogelijk zelfs nog groter is dan de besparing die de energietransitie kan opleveren. Jammer genoeg is er nog heel weinig stimulerend beleid op dit gebied.
Ook voor de productie van duurzame energie zijn veel nieuwe materialen nodig. Denk hierbij aan materialen voor zonnepanelen, batterijen en accu’s of installaties voor het opwekken van groene waterstof. Ook hier is er een grote rol weggelegd voor de chemische industrie. De chemische industrie is al op verschillende vlakken actief om het misbruik/verbruik van grondstoffen te verminderen. Zo is men drastisch aan het verminderen bij het gebruik van primaire grondstoffen. Een andere route is het verbeteren van de levensduur van producten. Een andere oplossingsrichting waar de chemische industrie van essentieel belang is, is de recycling van materialen. Tenslotte is men bezig met de vervanging van eindige grondstoffen door hernieuwbare grondstoffen of alternatieve primaire grondstoffen met minder milieudruk.
Dit alles toont aan de chemische industrie een essentiële basisindustrie is voor ons voortbestaan. Als je je realiseert dat de chemie verbonden is met vrijwel elke andere waardeketen, dan is dit ook niet meer dan logisch. De producten (bouwstenen) die de chemische industrie maakt, komen overal terecht: in de landbouw, bouw, voeding, energie, gezondheidszorg, machinebouw, textiel, ziekenhuizen, transport, etc.
Gelukkig is de overheid zich al lang en breed bewust van dit belang. De chemische industrie kan van allerlei regelingen gebruik maken om hun bijdrage aan de energietransitie te bespoedigen.
Subsidieregeling Verduurzaming MKB, Subsidie Circulaire ketenprojecten, Horizon Europe, EU ETS Innovation Fund, DEI+: Waterstof en groene chemie, Hernieuwbare Energietransitie (HER+), Versnelde klimaatinvesteringen industrie (VEKI), Energie-investeringsaftrek (EIA), MIA/Vamil, WBSO, Topsector Energiestudies, SDE++, Interreg, MKB-innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT), EFRO, LIFE, etc.
Een keer sparren over de vele mogelijkheden?