Gemeenten, geef de arbeidsmarkt topprioriteit!

In de coalitieonderhandelingen zijn thema’s als woningbouw, verduurzaming, energietransitie, veiligheid en (on)gelijkheid actueel. Terwijl er nauwelijks over het thema arbeidsmarkt wordt gesproken. Dit is ongelofelijk, zeker gezien alle maatschappelijke uitdagingen. Want zonder werknemers wordt er geen huis gebouwd, geen bedrijf verduurzaamd en komt er ook niet meer ‘blauw op straat’.

Nu worden veel diensten al niet meer geleverd: tunnels gaan dicht, treinen rijden niet en de horeca sluit gedeeltelijk. Bovendien vergroot de stijgende inflatie de ongelijkheid voor inwoners die (nog) niet meedoen in het arbeidsproces.

De vraag naar mensen stijgt, terwijl door de vergrijzing het aantal werkenden daalt. Kortom: werkgevers moeten nog meer gaan boeien en binden. Ook moeten ze meer openstaan voor medewerkers die niet meteen in het profiel passen en extra begeleiding vragen. Inclusief werken wordt steeds normaler. Er worden straks scherpere afwegingen gemaakt tussen gewerkte uren en de continue bijscholing.

Leven lang ontwikkelen

Hier ligt een taak voor het onderwijs: faciliteer een leven lang ontwikkelen. Er is ook een belangrijke taak weggelegd voor de overheid. Zij moeten hervormingen doorvoeren om eenvoudiger van werk naar werk te switchen. Ook is er een programma voor gecontroleerde arbeidsmigratie nodig. Als laatste is het cruciaal om het ‘toeslagenwoud’ aan te pakken. Zodat aan het werk gaan ook echt loont.

De arbeidsmarkt speelt in belangrijke mate regionaal. Daarom ligt er een belangrijke taak voor gemeenten. Vooral bij het begeleiden van inwoners in de bijstand naar werk. De gemeente Den Haag deed onderzoek: tien procent van de inwoners kan snel aan het werk. Terwijl vijftig procent pas na een lange periode de arbeidsmarkt op kan. Veertig procent kan met begeleiding binnen twaalf maanden aan de slag. Hier zit veel ‘onbenut potentieel’. Veel gemeenten schatten in dat hun bestanden dezelfde opbouw kennen.

Passend aanbod

Dan moeten de gemeenten deze mensen wel kennen… Dus zorg dat je iedereen spreekt en er een passend aanbod is. Maak daarvoor gebruik van ontwikkelbedrijven, werkgeversservicepunten en regionale mobiliteitsteams. Zo ondersteun je iemand richting een baan én neem je belemmeringen weg.

Want re-integratie is geen kostenpost, maar een investering. Uit SCP-cijfers blijkt dat iedere extra werkende een maatschappelijke besparing van minstens 24.000 euro oplevert. Per jaar! Dus willen nieuwe coalities hun verkiezingsbeloften waarmaken, leg dan de grootste prioriteit bij de arbeidsmarkt.

Marcel Hielkema 

Voorzitter VNO-NCW Midden