Kennisplatform voor Oost Nederland

Due diligence; met gepaste zorgvuldigheid

Met de term due diligence wordt meestal geduid op een boekenonderzoek in het kader van een bedrijfsovername. Als je de letterlijke vertaling er op na slaat, dan geeft het ook weer wat de achterliggende gedachte is bij zo’n onderzoek. Due diligence betekent letterlijk ‘gepaste zorgvuldigheid’.

Bij overnames zullen zowel koper als verkoper gepaste zorgvuldigheid moeten betrachten. Op de verkoper rust een informatieplicht. Hij zal de koper moeten informeren over de eigenschappen van de door hem te verkopen zaken of onderneming. Aan de andere kant is het niet zo dat de koper achterover kan gaan leunen in afwachting van door de verkoper aan te dragen informatie. Op de koper rust dan ook een onderzoeksplicht. Als er bovendien bijzondere eigenschappen zijn die voor de koper van belang zijn, dan doet hij er goed aan de verkoper daarvan op de hoogte te stellen. Dit beïnvloedt dan weer de omvang van de informatieplicht van de verkoper.

Veelal vindt het onderzoek plaats aan de hand van een checklist. Het due diligence onderzoek wordt ook wel aangeduid als boekenonderzoek. In zekere zin is dit een misleidende term. Immers gaat het onderzoek veel verder dan alleen de boeken van de onderneming. Het gaat ook om een beoordeling van de lopende overeenkomsten met klanten en om zaken als vergunningen, arbeidsovereenkomsten en dergelijke. Het gaat erom te kunnen beoordelen of de verkoper de afspraken met betrokkenen goed heeft vastgelegd en of die afspraken beantwoorden aan hetgeen in de branche gebruikelijk is. Een ander belangrijk onderwerp tijdens een due diligence is de status van eventueel vastgoed. Is er sprake van achterstallig onderhoud of is er een kans op bodemverontreiniging?

De verkoper doet er goed aan om tijdens een due diligence onderzoek zoveel mogelijk relevante informatie te verschaffen. Alleen dan kan een koper zich een goed beeld vormen van hetgeen hij mogelijk gaat kopen. Bij de uitvoering van dit onderzoek zal het ook vaak gaan om het verkrijgen van inzicht in de kostenstructuur of de marges die een onderneming weet te realiseren of juist het verloop van die marges. Een ander belangrijk element kan zijn dat er bepalingen in overeenkomsten zijn opgenomen die nu in werking worden gesteld op het moment dat de onderneming een andere eigenaar krijgt. We spreken dan van zogenaamde Change of Control Clauses. Vaak bevatten commerciële overeenkomsten een change of control bepaling. Voor de waarde van de onderneming en dus de prijs die de koper bereid is te betalen, is dat essentiële informatie. Het is voor zowel de koper als de verkoper van groot belang om voor het due diligence onderzoek voldoende tijd in te ruimen om een goede beslissing te kunnen nemen.

Het uitvoeren van due diligence onderzoeken wordt nogal eens toebedeeld aan accountants omdat  vaak wordt gedacht dat het onderzoek zich toespitst op de boekhouding en dus de resultaten uit het verleden. Niets is minder waar. Het gaat ook om de meer juridische beoordeling en duiding van de onderneming en de wijze van vastlegging van de in het verleden gemaakte afspraken. Vaak leidt een due diligence onderzoek tot meer vragen en het leidt ook tot het onderkennen van bepaalde (al of niet) concrete risico’s. Dan zal het onderwerp worden van onderhandelingen tussen koper en verkoper.

Een due diligence kent, afhankelijk van de branche waarin partijen zich bevinden, veel verschillende aspecten. Het onderzoek kan zowel administratieve, juridische als feitelijke elementen in zich hebben. Het verdient aanbeveling om met ‘gepaste zorgvuldigheid’ met de verkregen informatie om te gaan en een gedegen beslissing te nemen.

Wilt u in contact komen met mr. Tian Herstel of wilt u zijn overige columns lezen? Kijk dan op zijn eigen columnisten pagina.

Delen via

Zoeken naar: