De Veiligheidsladder: Succesvol of kansloos?

Sinds 2012 bestaat in Nederland de Veiligheidsladder, een certificatieproduct om als organisatie te groeien in het veiligheidsbewustzijn en veiligheidsgedrag van haar medewerkers. Ontwikkeld en in de markt gezet door ProRail (en inmiddels overgenomen door de stichting NEN) met de gedachte dat de veiligheid op en langs het spoor gebaat zou zijn met een betere en hogere graad aan veiligheidsbewustzijn en daaruit voortkomend gedrag, dus vooral gericht op die stakeholders die daar werkzaamheden verrichtten, de aannemers.

Wat is de Veiligheidsladder?
De Veiligheidsladder bestaat uit vijf ‘treden’ die de ontwikkelfasen van veiligheidsbewustzijn weergeven, van ‘wat niet weet wat niet deert’ tot, ‘veiligheid zit ingebakken en het denken en doen van alle medewerkers’. Certificatie op basis van één van deze treden gaat gepaard met een intensieve audit door een daartoe erkende certificatie-instelling, waarin vooral interview en observatie van werkzaamheden centraal staan. Pijnpunt voor veel organisaties die gecertificeerd willen of moeten raken is de tijdsbesteding van zo’n audit. Deze tijdbesteding overtreft bijvoorbeeld in ruime mate de tijdsbesteding van een VCA-audit met navenant hogere kosten.

De Governance code
In 2019 is binnen de bouwsector de zogenaamde Governance Code Veiligheid in de Bouw ontwikkeld en ondertekend door een aantal grote opdrachtgevers en aannemers met als doel de veiligheidscultuur in de bouwsector te verbeteren. Het middel dat daarvoor gebruikt wordt is de Veiligheidsladder. Deze Code leidt vanaf 2021 tot een verplichting om veiligheidsladder-gecertificeerd te zijn. Dit als criterium vanuit de opdrachtgever in de selectiefase, of als contracteis in de vorm van ten minste een projectcertificaat (http://bit.ly/2UQOVFJ ).

Potentie of niet?
De uiteindelijke doelstelling van de initiatiefnemers van de Veiligheidsladder is dit ‘product’ uit te rollen, zowel binnen de Bouwsector, maar ook in andere sectoren waar een hoog veiligheidsbewustzijn relevant is. Deze vorm van certificatie is zeker succesvol en leidt tot een verminderd aantal (bijna-)ongevallen en gevaarlijke situaties. Bijkomend voordeel is dat de intrinsieke motivatie binnen een organisatie stijgt en dit een aantrekkend effect heeft op de werving van nieuw personeel. Daarnaast natuurlijk, heeft certificatie een commercieel voordeel bij opdrachtverwerving indien deze ladder een weegfactor is. Maar, het is aan de andere kant wel een dure keuze óf verplichting.

Uiteindelijk zullen opdrachtgevers bepalen wanneer en in welke mate de veiligheidsladder een verplichting zal zijn. Organisaties die de noodzaak zien van een optimale veiligheidscultuur en daarmee gepaard gaand veiligheidsbewustzijn en –gedrag zouden deze vorm van certificatie zeker moeten overwegen. Maar, er staat wel een prijskaartje tegenover!

Remco Kruit
Business Development Manager Systems
TÜV Rheinland Nederland B.V.