VNO-NCW Midden is blij dat de netbeheerders een verbeterplan moeten maken om sneller flexibele contracten aan te bieden om meer bedrijven en huishoudens een plek op het stroomnet te geven. Nu blijft volgens toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) door traagheid bij de netbeheerders de wachtrij met aanvragen voor een nieuwe aansluiting op het stroomnet groeien.
Volgens voorzitter Heske Groenendaal van VNO-NCW Midden is het verplicht opstellen van een verbeterplan een eerste goede stap om het nijpende netcongestieprobleem op te lossen. ‘De economie zit er voor een deel door op slot. Slim gebruik van het bestaande net is daarom een belangrijke oplossing. Maar er zijn ook andere manieren om slim met stroom om te gaan’, zo zegt Groenendaal.
In Oost- en Midden-Nederland is netcongestie aan de orde van de dag. Het overvolle elektriciteitsnet betekent dat bedrijven niet kunnen uitbreiden, woningbouw stilvalt en veel nieuwe projecten uitgesteld worden. Bedrijven lopen omzet mis, verliezen marktaandeel en werkgelegenheid. Volgens Groenendaal is er bij individuele aansluitingen én oplossingen in de groep is de potentie ‘achter de meter’ groter dan ‘voor de meter’. ‘Daar zit voor het hele systeem de winst’, zo zegt de voorzitter van VNO-NCW Midden die drie suggesties heeft voor kortetermijnoplossingen.
Bijvoorbeeld het plaatsen van congestiesets. ‘Nut alle onbenutte aansluitingen voor WKK’s -installaties die tegelijkertijd elektriciteit en warmte opwekken uit één brandstof, zoals aardgas, biogas of stortgas- en gasgeneratoren uit. Ook het inzetten van marktpartijen die mobiele oplossingen kunnen leveren bij verwachte congestie op een trafo of station, kan bijdragen.’ Een andere oplossing kan zijn deelpockets van het net in beheer geven van private partijen en ook het versnellen van alternatieve transportrechten via gebiedsprocessen draagt bij aan het deels oplossen van netcongestie. Er zijn nu voorbeelden dat de netbeheerder tot nader orde heeft verboden om dit soort alternatieve transportrechten aan te bieden. ‘Als bouwen/versterken (op bepaalde plekken) niet sneller kan, dan is “beter benutten” in combinatie met lokaal regelbare opwek inzetten het transitie-alternatief. Dit moet echt terugkomen in de verbeterplannen van de netbeheerders. Daarnaast moet het ‘first come, first serve principe’ in de komende jaren ter discussie worden gesteld en alternatieve varianten worden bekeken. Een voorbeeld waarom speelt zich af in Almere. Daar komt een groot, nieuw datacenter. De provincie Flevoland heeft groen licht gegeven voor de bouw van het complex dat dezelfde hoeveelheid stroom verbruikt als 80.000 huishoudens, bijna net zoveel als de stad zelf. Maar het elektriciteitsnet in Almere zit inmiddels zo vol, dat andere bedrijven en instellingen de komende jaren zelf voor hun stroom moeten zorgen. Zo bouwt Hogeschool Windesheim even verderop in de stad een nieuwe campus waar 5.000 studenten les kunnen krijgen. Het gebouw krijgt voorlopig geen aansluiting op het net. De hogeschool kijkt naar accu’s en aggregaten om straks toch stroom te hebben.’
Het in de regio beter benutten van bestaande infra, is ook een oplossing. Een voorbeeld hiervan is warmtenet Helbergen in Zutphen. Ook dit project is getroffen door netcongestie. Maar door een WKK toe te voegen was Liander potentieel in staat het project een zogenaamd alternatief transportrecht aan te bieden. Leveringszekerheid en efficiënt gebruik van het elektriciteitsnet gaan zo hand in hand. Helaas hebben TenneT en Liander hierover geen overeenstemming bereikt. Als bouwen/versterken (op bepaalde plekken) niet sneller kan, dan is “beter benutten” in combinatie met lokaal regelbare opwek inzetten het transitie-alternatief. Dit moet echt terugkomen in de verbeterplannen van de netbeheerders.